بولینگ
بولينگ از زمان هاي قديم به عنوان بازي در كشور هاي مختلف وجود داشته است وبا مرور بر تاريخچه آن متوجه خواهيم شد كه اين بازي در چه زمان و مكاني به يك ورزش رسمي تبديل شده است این ورزش ابتدا به عنوان بازی 5200 سال پیش از ميلاد مسيح در مصر وجود داشته است .بازي های اوليه با سنگي گرد به عنوان توپ كه از بين سه قطعه سنگ مرمر انتخاب و به طرف 9 سنگي كه به شكل گنبد (به جاي پين هاي امروزي )چيده شده بود،به صورت چرخشي پرتاب مي شده است.اين بازي در دانمارك با پرتاب توپ(سنگي گرد) از فاصله 60پايي(حدود 18 متر) به سمت هدف هاي سنگي به جاي پين انجام مي گرفت. اين فاصله همان 60پايي است كه امروزه به عنوان اصل اول در بولينگ 10 پين نيز به كار مي رود.
تاريخچه مسابقات بولينگ:
مسابقات بولينگ از قاره اروپا و كشورهاي اسكانديناوي شروع و بعدها توسط نويسنده اي به نام واشنگتن ايرويك در كتاب مشهور به سوي هدف در در سال 1818به شکل کنونی به آمریکا کشیده شده. این بازی در کشورهای مختلف با قوانین و تجهیزات اولیه متفاوتی انجام می شده است. در واقع علت وزمان تبدیل بازي 9پين در اروپا به بازي 10پين در امريكا هنوز مشخص نيست. بولینگ در نیمه قرن نوزدهم شهرت بسیاری پیدا کرد ،بطوریکه بعدها به غرب آمریکا و به شهرهای بزرگ و پر جمعیتی چون بوفالو و شیکاگو کشیده شد. لازم به ذکر است که برای اولین باردر شهر باوری آمریکا انجمن ملی بولینگ تاسیس شدو دراین انجمن بود که قوانین این باری در سراسر دنیا شکل ثابت و هماهنگی پیدا کرد.
تاریخچه بولینگ در ایران:
در سال 1335 اولین باشگاه بولینگ ایران درسعادت آباد تهران با 12 خط طبق استاندارد جهانی بصورت غیر اتوماتیک افتتاح و مورد استفاده قرار گرفت. در این باشگاه کارگری موسوم به پین بوی پین ها را جمع وسپس می چید. اوائل سال 1342 باشگاه بولینگ پرسپولیس (عبدو) با خطوطی غیر اتوماتیک تاسیس شد.در کنار آن نیز بانک سپه اقدام به تاسیس یک باشگاه بولینگ نمود.شرکت نفت نیز دربرخی از مناطق جنوب چند باشگاه بولینگ راه اندازی نمود که فقط مورد استفاده پرسنل شرکت نفت قرار می گرفت.در سال 1353(1974 میلادی) از آنجایی که قرار بود ایران میزبان مسابقات جام جهانی بولینگ باشد، باشگاه پرسپولیس با استفاده از مهندسین شرکت AMFدستگاه های خود را مجهز به سیستم اتوماتیک پین جمع کن نمود و علاوه بر خطوط موچود 8 خط اتوماتيك ديگر نیز در طبقه فوقاني آن راه اندازی شد و ایران برای اولین بار میزبان مسابقات جام جهانی بولینگ در همین سال شد.بعد از گذشت یک سال سالن بولینگ دیگری با 20 خط کاملاً مکانیکی نصب و راه اندازی شد که این خود قابل توجه بود چرا که این سالن در زمان خود بزرگترین سالن بولینگ در قاره آسیا بود که متاسفانه در سال 1358 سالن مذکور دچار حریق شد و تمامی تجهیرات آن از بین رفت.در سال 1367 سالن بولینگ پرسپولیس مجدداً بازگشایی و به نام مجموعه شهید چمران مورد بهره برداری قرار گرفت. در همان سال با پیگیری و همت مرحوم مجید پزنده فدراسیون بولینگ مجدداً پس از 10 سال تعطیلی فعالیت خود را آغاز کرد.در سال 1368 نیز اولین مسابقه بولینگ کشوری با حضور بیش از 40 تن از پیشکسوتان آن زمان و تعداد محدودی از افرادی که به تازگی جذب این ورزش شده بودنددر تهران برگزار گردید.در سال 1990 میلادی حضور ایران در مسابقات بین المللی در سطح جهانی و آسیایی پررنگ تر شد و ایران توانست با حضور سالانه یا هر 2 سال یک بار جایگاه خود را به عنوان عضو کنفدراسیون آسیایی و جهانی بولینگ محکم تر کند. از سال 1383با همت بخش خصوصی و فدراسیون برای آشنایی هرچه بیشتر ایرانیان و بهره برداری ملی از این ورزش شاد ومفرح باشگاه های متعددی تشکیل و مشقول به کار شدند.

فدراسیون بولینگ و بیلیارد جمهوری اسلامی ایران
فدراسیون بولینگ و بیلیارد جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۰ تأسیس شد. این فدراسیون تا کنون( ۱۳۸۶) ۳ رئیس و ۲ سرپرست داشته است. اولین رئیس این فدراسیون آقای شهریاری بودند. پس از وی غلامرضا مهرعبداللهی به مدت ۲ سال ریاست را برعهده داشته است.
پس از مجمع عمومی فدراسیون در تاریخ ۲۶ آبان ۱۳۸۶ آقای مهندس علی اکبر شعبانی فرد جهرمی به ریاست فدراسیون انتخاب شد. فدراسیون از ۶ کمیته تخصصی داوران ، آموزش و مربیان، امور استان‌ها، امور بین‌الملل، امور مسابقات و روابط عمومی تشکیل شده است. رشته‌های تحت نظر این فدراسیون به شرح زیر می‌باشد:
o بولینگ
o اسنوکر
o بیلیارد انگلیسی
o ایت بال
o ناین بال

بیلیارد
در قرن پانزدهم خاندان سلطنتی فرانسه بازی را روی چمن و با گرز و گوی انجام می دادند. که بعداً در قرن نوزدهم شکل تغییر یافته آن روی میزی با چوب بلوط با پارچه سبز رنگ توسط لویس ایکس ارائه گردید که رنگ سبز پارچه تداعی رنگ چمن بود این بازی در ارتش بریتانیا طرفداران زیادی پیدا کرد و ژان رابرتس جی ار در اواخر دهه 1800 طی سفر به هند، استرالیا، زلاند نو، آفریقای جنوبی و آمریکا این بازی را که بیلیارد نامیده می شد گسترش داد. و در هند رابرتس كارخانه ساخت ميز بيليارد را به سرپرستي ماهاراجه جيپور كه خود بيليارد بازي مي كرد تأسيس نمود و سربازان بريتانيا مستقر در هند نيز اين بازي را انجام مي دادند. لازم به ذکر است که در ایران ریشه نوین بازی به صورت دسته جمعی با اسب و چوب و گوی انجام می شد که چوگان نام داشت که بتدریج از اهمیت آن کاسته و به دست فراموشی سپرده شد.
نمونه اين بازي حاكي روي چمن است كه هم اكنون پاكستان عنوان مقام اولي آن را دارد به نوعي از بازي بيليارد نشأت مي گيرد.بنابراين شباهت زيادي بين بازي كه در فرانسه انجام مي گرفت و چوگان ايران وجود داشت كه بازي فرانسه تغيير يافت و از زمين به ميز تبديل شد. اما چوگان ايران به دست فراموشي سپرده شد و از نظر دقت و ظرافت بي شباهت به تيراندازي نيست و چه بسا خيلي مشكل تر از تير اندازي چون در هر دو رشته زدن هدف بسيار با اهميت است ولي در تيراندازي كافيست شما به يك تفنگ خوب مجهز باشيد ولي در بيليارد شما و چوبتان به همراه يك آرامش كامل بايد مانند يك تفنگ عمل نماييد.
به هر حال بازي بيليارد يك رشته ورزشي مي باشد كه به صورت انفرادي يا گروهي انجام مي شود و بازيكن در طول چند گيم يا فريم از مسابقه بيش از 3 كيلومتر در اطراف ميز پياده روي مي كند و اين ورزش براي افراد كم تحرك بسيار مفيد مي باشد زيرا آنها را وادار مي سازد كه در يك فريم يا گيم مسابقه بيش از 600 متر در اطراف ميز پياده روي كنند و در زدن كيوبال، بازيكن مجبور است دست مخالف را كشيده و روي ميز قرار دهد و در نتيجه عضلات گردن و پا و دست و بدن نيز كشيده مي شوند. اين بازي مانند شطرنج يك بازي فكري است كه به تمركز زياد نياز دارد و از اين رو براي تقويت حافظه و فكر ورزش مناسبي است. در اوايل قرن بيستم بازي بيليارد سازمان دهي شده و تشكيلات خاص خود را پيدا كرد. و در قالب يك فدراسيون به جامعه ورزش معرفي شد. و در اين راستا مسابقاتي در عرصه قهرماني جهاني ترتيب داده شد كه از اهميت بسياري برخوردارند. به هر حال رشته بيليارد داراي فدراسيوني با قدمت 40 ساله مي باشد و قرار است در آينده نزديك به عنوان يك رشته ورزشي به المپيك وارد مي شود و كنفدراسيون آسيا نيز با 28 عضو در حال حاضر فعاليت گسترده اي در سطح آسيا دارد و مقر آن در بنگلادش مي باشد.